As you start to walk on the Way, the way appears. -Rumi
Je hoort van steeds meer mensen dat ze zich willen verbinden met anderen. Met gelijkgestemden. Verbinding met zo’n groep gelijkgestemden geeft mensen vaak een gevoel van houvast in deze tijd van verdeeldheid en verwarring. Ik heb daar zelf zo mijn vragen bij ook al snap ik het idee. In dit artikel wil ik er eens wat dieper naar kijken.
De kracht van echte verbinding
Sommige mensen komen in je leven en je weet dat het niet zonder reden is. Opeens zitten ze in je film. Mensen komen op je pad of het nu rondom werk is of privé. Sommige blijven langer dan anderen. Soms om ons iets te leren (of wij hen) en onszelf en het leven via die ander nog wat beter te leren kennen. Soms brengen ze vreugde, en soms brengen ze wellicht ook verdriet. Ze komen in alle soorten en maten. Een verbinding voel je. Je kan het sowieso niet fabriceren. Het gaat om een resonantie. Wanneer het niet klopt geeft je lijf signalen en soms slaan we ze in de wind. Dan ga je niet op een correcte manier in verbinding. Zakelijk gezien of wanneer het om geld gaat kan dat een hele harde les zijn. Ik ben eens opgelicht in het buitenland. Een les om niet snel te vergeten. Als ik naar mijn lichaam had geluisterd in plaats van naar mijn hoofd, had ik mezelf veel ellende bespaard.
Wat we niet leren over onszelf
Soms zijn de gevolgen groot. Met intieme relaties zijn de gevolgen vaak nog groter of in ieder geval intenser. Wanneer we op een (voor ons) correcte manier onze beslissingen nemen en onze verbindingen aan gaan, dan geeft ons dat vertrouwen. Ik heb moeten leren hoe mijn beslissingsproces werkt. Dat leer je niet op school terwijl het een van de belangrijkste vaardigheden is in het leven. Hoe maak je keuzes die voor jou correct zijn, en daarmee uiteindelijk ook voor de ander? Hoe interpreteer je signalen in jezelf en buiten je. Waar vertrouw je op? Het is vaak een lange weg van deconditioneren en bewustwording om je innerlijke stem te kunnen horen.
Verbonden zijn met jezelf
Verbinding met jezelf heeft te maken met het besef van de totaliteit van het mens-zijn. Want wat ons allemaal verbindt is het simpele feit dat we van dezelfde soort zijn. We hebben via ons eigen bewustzijn toegang tot alle ervaringen die de mensheid collectief op deze planeet meemaakt en mee heeft gemaakt in het verleden. We worden allemaal met een bepaalde onschuld en onwetendheid ergens op deze planeet geboren en ooit verlaten we deze aardse ervaring. En ergens op onze levensreis gaan we dingen beseffen. Dan worden we onszelf bewust. Dan ga je dingen zien. Je ogen gaan dan langzaam open voor een nieuw en groter perspectief. Je bent niet langer gevangen in jezelf. Je ziet jezelf in deze wereld. Bewustwording van jezelf in dit leven is een groot geschenk.
Welk besef ontwikkelen we over deze menselijke ervaring waarin je jezelf een ‘ik’ kan noemen? Die vraag is veel belangrijker dan waar het heen gaat met de wereld. Dat is allemaal in de buitenwereld, maar dit gaat over je eigen bewustzijn. Het besef van je feilbaarheid, kwetsbaarheid, sterfelijkheid, het niet-weten enz, maar ook van je innerlijke veerkracht, je creativiteit en vermogen tot ontwikkeling en bewustwording.
Jezelf ervaren zonder je rollen
Wat betekent het om verbinding te ervaren met jezelf? Het gaat over dat je met je eigen gedachten en ervaringen in het leven staat en dat je vrede en acceptatie vindt voor je eigen menselijke ervaring. En dat je daar bewust van bent. Misschien ken je dit gevoel wel: een warme zomerdag waarop je niks hoeft. Ik denk dan aan een tijd voordat het internet en vooral social media ons leven overnamen. Een gevoel van vertraging. De dag is aan jou. Jij bepaalt. Een moment dat niks en niemand je achter zit. Het huis is opgeruimd. De btw is betaald, de rekeningen zijn de deur uit. De lijstjes zijn even leeg. Dat gevoel. Niemand die je stoort of iets van je nodig heeft. Dat gaat niet over egoïsme maar over een bepaald gevoel of sfeer. Vanuit zo’n plek kun je pas echt voelen wat je wel of niet wilt, waar je zin in hebt, wat er in je om gaat.
Wanneer voel ik me het meest mezelf vroeg ik me af? Als ik mezelf ontsla van alle rollen die dit leven vraagt of die we spelen. Even geen vader, partner, zoon van, vriend, leraar, coach of wat dan ook. Ik maak mezelf dan even los van de buitenwereld. Voor niemand iets moeten zijn. Ook voor mezelf niet. Alle rollen aan de wilgen. En alle gedachten en associaties die daarbij horen ook. Heerlijk vind ik dat. Gewoon een mens zijn.
Uit de overlevingsstand
Als het stil wordt en je volledig in het hier en nu kunt zijn, vertrouwd met je eigen gedachten en gevoelens, dan ben je ook uit de overlevingsstand. Voor mijn gevoel is dat een van de sleutels hierin. Want wanneer je in de molen zit van altijd bezig zijn, een vol hoofd, geen rust, dan zit je feitelijk in de overlevingsstand en dan kun je moeilijk contact maken. Dan ben je eigenlijk niet verbonden met jezelf, en dan wordt het ook heel lastig, om je op een diepere laag te verbinden aan/met anderen.
Het zijn drie simpele woordjes. Gewoon jezelf zijn. Alleen dat. Even niemand om je heen. Niet omdat we niet ook afhankelijk zijn en onderdeel van een groter geheel, maar om jezelf te voelen met zo weinig mogelijk druk van buitenaf of drukte in je hoofd. In die stilte komt van alles naar boven. Inzichten, reflecties, vragen, antwoorden.
Dan merk je ook je maniertjes op. Je gedachten, bewegingen. Je bent je bewust van jezelf. Je lijf. Het voelt goed. Jij bent jij. Want uiteindelijk ga je met jezelf door dit leven. Veel mensen voelen zich juist niet goed als ze alleen in de stilte of de rust met zichzelf zijn, omdat er dan juist ook veel naar boven komt wat ongemakkelijk is. Lagen die we hebben afgedekt. Niet voor niks leven we in een wereld waarin alles steeds sneller gaat. De mens is op de vlucht voor een confrontatie met zichzelf. De vraag is dan ook of je vrede hebt gesloten met jezelf en hoe je leven en relaties zijn, of dat je daar nog werk te doen hebt.
De zoektocht en de reis van de enkeling
In onze zoektocht naar ware verbinding met onszelf en de wereld om ons heen komen we vaak momenten tegen waarin we ons alleen voelen te midden van de menigte. Het is in deze stille momenten dat we onszelf dieper kunnen begrijpen. Te midden van de chaos van de wereld om ons heen kunnen we ook onze eigen innerlijke reis en ontwikkeling doormaken.
Liefde en acceptatie voor jezelf ontwikkelen is de basis voor een gezond (innerlijk) leven. Het is het belangrijkste wat we als ouders kunnen doorgeven aan onze kinderen. Dat ze basale liefde en support voelen in hun groeiproces als mens. Als die basis er niet is, dan zullen ze moeten compenseren. De meeste mensen zoeken het op allerlei manieren daarbuiten. Hoeveel mensen jagen hun leven lang naar erkenning en acceptatie via de maatschappelijke weg van succes, status enz. En anderen zoeken spiritualiteit of verlichting. Opeens zijn ze sjamaan geworden, of ‘healer’. Velen willen God nog daarbuiten vinden. Weer anderen zoeken het in relaties. The list goes on. In feite is het allemaal hetzelfde mechanisme.
Jezelf vinden in de massa?
Sommigen kijken wat neerbuigend op ‘Jezelf vinden.’ Maar het grote cadeau is dat je in het vinden van jezelf, ook je verbinding vindt met de wereld om je heen. Omdat de totaliteit van het mens-zijn, datgene wat alle mensen delen, ook in jezelf is.
Ik heb lang gezocht binnen de muren van het Christelijke geloof. Ik heb me heel lang met het collectieve verhaal van het Christendom kunnen identificeren. Het is nog steeds een inspiratiebron trouwens. Ik gaf mezelf als devoot volgeling. En juist toen kwamen de vragen.
Het knagen begon heel klein, ik weet het nog goed. Het was als een soort pijn. Sommige mensen maken datzelfde proces mee in de maatschappij, of in de wetenschap. Of een andere groep, organisatie of beweging waar ze zich mee verbonden voelen of voelden. Ook dat is hetzelfde mechanisme. Wat je had aangenomen als vanzelfsprekend of als een waarheid, waar je je eerst mee identificeerde, begint scheurtjes te vertonen. Sommige mensen noemen dat wakker worden. Het gebeurt niet zozeer in je buitenwereld maar het vindt vooral plaats in jezelf. We moeten daarvoor loskomen van sociale druk en van groepsdenken.
Ik moest mijn vragen volgen. En eigenlijk was dat niet eens een bewust proces.
Individuele identiteit
Je stelt jezelf vragen die je eerst niet beantwoord krijgt. Je bevindt je, zonder dat je er bewust van bent, op een zoektocht. De mensen met wie je omgaat hebben niet de antwoorden. Daarom moet je op reis. Zij maken vaak niet datzelfde proces door, zij zien niet hetzelfde. En ze voelen ook niet hetzelfde.
Dat maakt dat het begin van de reis vaak eenzaam is. Het is de weg van de enkeling, waarin je je eigen innerlijke leiding en pad moet volgen. Dat vraagt om moed en vertrouwen.
Ik ontdekte ook al vrij snel dat deze zoektocht niet door iedereen op waarde werd geschat. Het is ook zo in de maatschappij, in corporaties, organisaties of in families. Bepaalde vragen mag je niet stellen. Het energieveld, het bolwerk, laat dat niet toe. (Zie ook deze podcast over ‘egregores, groepsdenken en entiteiten die ons beïnvloeden’ )
Iedereen die weet waar ik het over heb en dit ervaren heeft op wat voor manier dan ook, weet dat de keuze voor afscheid geen keuze is en dat het vooral een pijnlijk scheiden van elkaars wegen is. Het is daarnaast ook een geboortekanaal.
Groepsidentiteit loslaten
De bolwerken kun je nooit veranderen en ze zijn overal. In iedere groep waar mensen elkaar rondom een ideologie, idee, geld/macht of identiteit vinden, ontstaat dat. En waar groepen mensen zijn, zijn leiders, vaak met een agenda, en daaruit ontstaat meestal ook een vorm van controle. Soms verpakt met een mantel van liefde. De Jehova’s getuigen, de Moslims, de lhbti’ers, de wokies, de linksen, de rechtsen, de spirituelen, de influencers, de complotdenkers, de mlm’ers, de klimaatactivisten, de veganisten enz enz. En daarin zijn dan weer allerlei stromingen, sommige meer sektarisch dan de ander. Mensen sluiten zich graag ergens bij aan. Er zijn allerlei redenen. Ga maar eens alleen achter jezelf staan. Zonder label over waar je bij hoort en waar je voor staat. Dan sta je alleen tegenover de grootsheid en de onmetelijke ruimte die dit leven biedt en van alles wat waar kan zijn of juist niet waar kan zijn. Dan ontdek je dat alles waar mensen zich omheen verzamelen slechts ideeën zijn waar men in gelooft. En het geloof van de groep versterkt het idee. Daardoor krijgen mensen de indruk dat het ook waar is.
Herstel van verbondenheid
Wie zichzelf gevonden heeft, heeft geen groep of label meer nodig om zich in te begeven. Het wil niet zeggen dat je geen mensen nodig hebt, of dat je je niet meer verbindt met anderen. Het tegenovergestelde is misschien waar. Maar er is een uniek eigen proces wat zich dan openbaart. Je losmaken van een groepsidentiteit is geen sinecure, omdat we vaak ook veiligheid en bescherming vinden in dat collectief of een gedachtegoed en omdat de mens daar vaak ook behoefte aan heeft.
Maar enfin, in die zoektocht van het loslaten van die identiteiten, werd ik me bewust van onderliggende angsten voor die weidse wereld die ik niet kende. Ook vrijheid heeft twee kanten. Wat zou er gebeuren als ik het allemaal los liet? Stap voor stap heb ik mezelf overgegeven aan de stem van binnen die ik altijd vertrouwde. Dat is, zoals ik het nu zie, de stem van mijn hogere Zelf, van God, de Christus of welke naam je er ook maar aan wilt geven. Dan ga je op het pad wat geen naam heeft. Vanuit de oude mystieke en gnostische overleveringen wordt dit pad dan ook gewoon ‘de Weg’ genoemd. Je wordt een volgeling van de Weg.
De veiligheid van het vertrouwde loslaten kan ook een spannende reis zijn. Je valt in het onbekende, en je weet niet hoe lang je valt, tot je weer grond onder je voeten vindt.,Om niet meer te leunen op andere mensen en wat zij zeggen, maar op eigen benen te staan. Gronding vinden. Op een weg die alleen jij kunt gaan, Dat vraagt om overgave en vertrouwen aan de Weg en aan het proces. Trust the process, zegt mijn dochter van tien als ze iets avontuurlijks gaat ondernemen en ik mijn wenkbrauwen frons. Zij leeft nog in vertrouwen en overgave zonder zich zorgen te maken over wat er kan gebeuren.
De weg kwijt
De grootste bevrijding is dat je niemand meer hoeft te overtuigen. We kunnen elkaar wel verder helpen op het pad, maar niet omdat we boven iemand staan. Er waren ook mensen die mij de weg wezen toen ik het kwijt was. Iedereen raakt zijn weg wel eens kwijt in zijn leven. Dat zijn geschenken om jezelf te gaan zoeken, om je zienswijzen te veranderen en om te leren. Van het padje af is niks anders dan dat je jezelf even kwijt bent. En dat is niks om je voor te schamen. Deze wereld is heel makkelijk om onszelf in kwijt te raken. In de verstrikkingen van de mind. Door alles wat bij ons binnenkomt via ons scherm. Wanneer je verstrikt raakt in je mind is er geen helderheid meer. Echt weten als in: helderheid krijgen, gaat voorbij het denken en ook voorbij emoties. Denken en emoties moeten eigenlijk uitgeput worden om helderheid te krijgen. Helderheid zit daaronder heel diep in de ziel verankerd. Het is een dieper weten. Daarvan raken we allemaal verwijderd. Dat is denk ik het probleem van deze planeet. De mensheid die het contact met zichzelf is kwijtgeraakt, dus het besef van zichzelf. Vergeten wie we zijn en weggezakt in het moeras aan alles waar we ons mee kunnen identificeren en in verliezen. Dat is het spel van de ikken wat we eigenlijk overal om ons heen zien.
Daarom ligt het antwoord niet voornamelijk in het zoeken naar verbinding met anderen of in weer een (nieuwe) groep, maar in het herstel van de verbinding met jezelf, je menselijkheid en je goddelijkheid. Je feilbaarheid en je afhankelijkheid. Maar dan moeten we wel bewust worden en erkennen dat we dat besef kwijt zijn. Het overkomt ons allemaal.
Jezelf vinden
Jezelf (terug) vinden is toch een godsgeschenk. Het leven zit vol paradoxen. Je zou ook kunnen zeggen dat je God eindelijk in jezelf tegenkomt. Er is een besef van heelheid en verbondenheid dat met niks is te vergelijken.
De kern van het Werk
Eigenlijk is al het werk wat we doen, en daarmee bedoel ik ons eigen innerlijke Werk, emotioneel, spiritueel en ook lichamelijk, als coaches, therapeuten, helers, leraren enz. bedoeld om die verbinding te herstellen. De verbinding met ons diepste wezen, met ons ware Zelf. Al het andere is eigenlijk een vorm van bezigheidstherapie, van afleiding.
De vraag is wellicht vooral of we weer bewust kunnen worden van de totaliteit van de menselijke ervaring. Alles wat ons mens maakt (onze tijdigheid/sterfelijkheid) en onze goddelijkheid (zoals onze creatiekracht?) en wat dat betekent. Van daaruit kunnen we ons echt gaan verbinden met de wereld om ons heen, deze aarde en ook met andere mensen en met het hogere of Goddelijke. Dat gebeurt denk ik alleen wanneer we ons verbonden weten met onszelf en de Weg.
Wanneer die verbinding zich herstelt, dan gaan we dit leven ook vanuit een andere plek ervaren. Dan gaan we anders naar onszelf kijken en naar anderen en ook anders naar het leven. Dan waarderen we het leven op een andere, vollere en inclusievere manier. Ik denk ook dat dit het begin is van het herstel van relaties en ook het begin van voedende verbindingen.
Luister ook deze Podcast over groepsdenken en je Weg vinden